Wat en waarvoor?

Waarom een tijdlijn?

In de geschiedenis doorkruisen geografische, chronologische en thematische verhaallijnen elkaar constant. Ervaring leert dat het niet eenvoudig is om een algemeen referentiekader op te bouwen. Een tijdlijn kan zo een referentiekader zijn en helpen het overzicht, parallellen, breuken en continuïteit te visualiseren. Net als studeren gaat het opbouwen van een tijdlijn gepaard met een constant selectie- en interpretatieproces: wat is belangrijk en wat is bijkomstig? Wat is oorzaak en wat is gevolg? Wat kun je clusteren en waar zijn hiaten?

Waarom een digitale tijdlijn?

Een digitale tijdlijn heeft enkele voordelen t.o.v. zijn analoge variant.

1) Praktisch: een analoge tijdlijn vraagt letterlijk heel wat knip- en plakwerk om samen te stellen.

2) Opbouwwerk: een tijdlijn opbouwen gaat gepaard met schrappen, samenvoegen en herschikken van gebeurtenissen. In een digitale versie past de visualisatie zich automatisch en gelijktijdig aan de steeds variërende reeks van gebeurtenissen aan. Ook kleurwerking gebeurt automatisch.

3) Media: in een digitale tijdlijn kun je afbeeldingen en video toevoegen per gebeurtenis. Afbeeldingen zijn belangrijke geheugensteunen en kunnen bijvoorbeeld ingezet worden om mijlpalen aan te duiden. Historische kaarten zijn dan weer onontbeerlijk voor historisch studiewerk.

4) Consultatie: je kunt een digitale tijdlijn in- en uitzoomen en je kunt gegevens op basis van thema’s of trefwoorden filteren.

5) Zoeken: een digitale tijdlijn laat toe de hele verzameling van gegevens snel te doorzoeken.

Waarvoor dient de tijdlijn?

  • De tijdlijn is een leerinstrument. Het opbouwen van een tijdlijn is net als studeren een proces van invoeren en schrappen. Het uiteindelijke resultaat is een visuele samenvatting, complementair aan het handboek, je notities en/of een schriftelijke samenvatting.
  • Het is een persoonlijk instrument. Dé perfecte tijdlijn bestaat niet en er zijn evenveel tijdlijnen als studiemethodes. De een doet dat met grote kapstokken, de ander met veel subtitels; de een gebruikt een uitgebreide lijst van trefwoorden en definities, de ander afbeeldingen.

Waarvoor dient de tijdlijn NIET?

  • De tijdlijn is geen encyclopedisch naslagwerk of kroniek: wie streeft naar een objectieve feitenverzameling waarin ‘alle’ historische gebeurtenissen met hun data opgenomen worden, klaar om geplukt te worden, komt van een kale reis thuis. Niet alleen is het een irrelevant en tijdrovend werk ‘de hele geschiedenis’ van de 19de en 20ste eeuw gedetailleerd op de tijdlijn te noteren, het is vanuit historiografisch oogpunt onmogelijk: een tijdlijn maken impliceert dat je constant keuzes maakt over welke gebeurtenissen op zichzelf staan of samen horen, over de naamgeving, thematisering en trefwoorden.
  • Een tijdlijn is geen notitie-instrument. Het verhaal van het handboek of van de docent valt niet zomaar uit elkaar in kant-en-klare gebeurtenissen. Wie rechtstreeks tijdens de les of bij de eerste lezing van een handboek gebeurtenissen invoert zal al gauw merken dat gebeurtenissen inhoudelijk overlappen, ontbreken, te gedetailleerd zijn of niet gedetailleerd genoeg. Dat is op zich niet erg, maar besef dat je met een invoer op basis van een enkele lezing nog lang niet beschikt over een hanteerbaar referentiekader.